Iedereen heeft wel eens met angst te maken. Angst is namelijk een heel natuurlijke reactie op nieuwe en onzekere dingen. Op iets wat misschien een bedreiging zou kunnen zijn. Angst voelen is heel biologisch.
Maar hoe ga je om met angst wanneer dit een te grote rol in je leven opeist? Wanneer jouw “interne alarmsysteem” zo strak staat afgesteld dat je regelmatig angst voelt terwijl er eigenlijk niets aan de hand is? Hoe ga je daar op zo’n manier mee om dat het je leven niet onevenredig overheerst?
Inhoudsopgave
Disclaimer over omgaan met angst
In dit artikel bespreken we wat angst is, hoe het “op hol” kan slaan en hoe je omgaat met angst die er vaker en erger is dan zou moeten. Belangrijke opmerking vooraf: deze tips zijn géén alternatief voor professionele hulp. De beste manier om om te gaan met angst die je (te) veel in zijn greep houdt, is een gesprek met de huisarts, die je indien nodig kan doorverwijzen naar een psycholoog.
Wat is angst?
Angst is een biologisch ingebakken reactie op een mogelijke dreiging. Je wordt als het ware geactiveerd: angst maakt je alert en zet je lichaam in de startblokken om de dreiging het hoofd te bieden of ervoor op de vlucht te slaan.
In die vorm is angst natuurlijk heel nuttig. Het is wat onze voorouders in leven hield wanneer ze werden geconfronteerd met een bloeddorstig roofdier. Ook tegenwoordig is het natuurlijk een nuttig verdedigingsmechanisme, maar het aantal levensbedreigende situaties is in het moderne leven flink afgenomen. Helaas maakt angst geen onderscheid of iets werkelijk bedreigend is, of alleen zo overkomt.
Soms komt angst voort uit bepaalde voorstellingen of rampscenario’s die je hebt van de toekomst. Dit is de storende, niet-constructieve angst: het is gericht op niet bestaande zaken en draagt dus niet bij aan je bescherming of behoud. En het is ook angst die niet oplost, want de bron ervan is vaak moeilijk weg te nemen.
6 natuurlijke manieren voor omgaan met angst
Omgaan met angst kan een grote uitdaging zijn. De essentie van angst is namelijk dat het als een soort automatische reactie de kop opsteekt. Je hebt er weinig controle over. En zeker wanneer de angst niet aan iets tastbaars is verbonden, kan het heel erg moeilijk zijn om dat angstige gevoel te beteugelen.
Er is immers geen duidelijke bron van de angst om weg te nemen, zoals die er wel is wanneer je oog in oog staat met een leeuw en wegrennen de juiste reactie is. Hoe ga je ermee om wanneer je angst is gekoppeld aan een voorstelling van iets dat zou kunnen gebeuren? Of aan bepaalde situaties die je niet uit de weg kunt of wilt gaan?
Wanneer angst je leven overheerst, is de beste manier om ermee om te gaan zonder meer therapie. Een goede therapeut kan je helpen op een constructieve manier met je angsten om te gaan en ze mogelijk zelfs helemaal te overwinnen.
De tips hieronder zijn dus geenszins bedoeld als vervanging voor therapie. Hopelijk kunnen ze je wel helpen om het dagelijks leven iets beter om te gaan met angst en angstige gevoelens.
1. Mindfulness en meditatie
Zoals we hebben gezien komt angst zonder praktisch nut (dus de angst die je niet beschermt tegen een acute dreiging) vaak voort uit voorstellingen over de toekomst of mogelijke rampscenario’s. Deze angsten komen voort uit piekeren, of mentaal ergens anders zijn dan in het hier en nu.
Daarom is mindfulness een erg goede manier om beter om te gaan met dit type angsten, die zelfs steeds vaker in reguliere therapie wordt toegepast. Mindfulness draait er namelijk om dat de beoefenaar leert om bewust, met volle aandacht, in het huidige moment te zijn. Dat betekent dat je je geest traint om minder bezig te zijn met voorstellingen en gedachten die angst kunnen veroorzaken, zodat je beter met die angstige ideeën om kunt gaan.
Wat je aandacht geeft, groeit. Dat geldt ook voor angstige gedachten. Dat is waarom mindfulness kan helpen om met angst om te gaan, juist door je aandacht bij die gedachten weg te halen.
2. Yoga
Ook yoga is gericht op aarden en jezelf in het hier en nu wortelen. Zeker doordat er veel wordt gewerkt met ademhaling, helpt yoga je om je bewustzijn beter onder controle te houden. Maar ook dankzij de verschillende oefeningen en houdingen die je uitvoert, zul je merken dat je geest tot rust komt.
Een vorm die zich in het bijzonder richt op ontspanning, is Kundalini Reiki. Absoluut een aanrader om eens te proberen als je met jouw angsten wilt leren omgaan en meer rust en vrede zoekt in je leven.
3. Bloesemtherapie
Er zijn verschillende typen natuurlijke therapieën, die voor veel mensen een waardevolle toevoeging vormen op hun “reguliere” therapie. Let op: ook deze opties kunnen geen alternatief bieden aan behandeling door zo’n reguliere (psycho-)therapeut. Ze kunnen er wel een aanvulling op bieden en je tijdens je behandeling helpen beter met je angstige gevoelens te kunnen omgaan. Overleg altijd met je behandelend arts of therapeut.
Van de vele beschikbare vormen, sluit Bach bloesem therapie bij uitstek aan op de omgang met angstige gevoelen. Het vertoont namelijk veel overeenkomsten met mindfulness. En zoals we al zagen werkt dat vaak erg goed.
Bloesemtherapie werkt namelijk met verschillende Bach bloesems, waar een mix van wordt gemaakt om dagelijks in te nemen. Belangrijk daarbij is echter ook vooral de beschrijving van die bloesems: wat deze natuurlijke extracten voor jou betekenen. Daardoor voeg je – tijdens het innemen – een moment van diepe bewustzijn toe waarin je stilstaat bij waar jouw angsten vandaan komen.
4. Schrijf het van je af
Zoals gezegd komt angst vaak voort uit piekeren of bepaalde voorstellingen over mogelijke schade in de toekomst. En juist omdat die gedachte geen werkelijkheid wordt, kun je er tot in de eeuwigheid over blijven nadenken.
Daarom kan het op papier zetten van deze angsten een zeer effectieve manier zijn om ermee om te gaan. Je “parkeert” de angstige gedachte niet alleen (vaak helpt het al om te weten dat je deze angst in ieder geval niet vergeet omdat hij zwart op wit staat). Vooral is het een manier om de angel uit de angst te trekken. Vaak zul je merken dat – zodra die angst op papier staat – je het een stuk makkelijker weet te relativeren.
Een gedachte die maar door je hoofd blijft spoken op papier zien staan kan een ontzettend krachtig middel zijn om die gedachte te bezweren.
5. Natuurlijke rustgevers
Soms heb je ook gewoon behoefte aan een beetje ondersteuning om beter om te kunnen gaan met het onrustige gevoel dat met angst gepaard gaat. Er zijn verschillende natuurlijke middelen die bekend staan als rustgevend en ontspannend. Al deze opties kun je bijvoorbeeld drinken als thee, waardoor het een extra ontspannend momentje wordt:
- Valeriaan
- Lavendel
- Kamille
- Sint-janskruid
6. Piekerkwartiertje
Een piekerkwartiertje is een vast moment dat je voor elke dag met jezelf afspreekt, waarin je lekker uitgebreid mag gaan zitten piekeren. Dat kan elke tijd van de dag zijn, maar een goede tactiek is om een moment met een duidelijk eindpunt te kiezen, zoals:
- Tijdens de treinrit naar huis vanaf je werk
- Terwijl je partner in de badkamer bezig is als voorbereiding op de nacht
- Wandelend met de hond voor het laatste avondrondje
Kijk er wel voor uit dat je niet iets kiest waar je de aandacht bij moet houden, zoals autorijden. Je moet je namelijk wel echt over kunnen geven aan het piekeren en je wilt geen onveilige situaties. Heb je geen geschikt moment, dan kun je ook een eierwekker zetten: het is belangrijk dat je het ook echt bij een kwartiertje houdt.
Hiermee geef je jezelf door de hele dag een hulpmiddel om je niet te laten meevoeren door angstige gedachten. “Vanmiddag, als ik in de trein zit, dan mag ik hier over nadenken.” Dat geeft rust, omdat je jezelf het gevoel geeft dat je die angsten serieus neemt en er iets mee gaat doen. Daardoor kan het afspreken van zo’n vast piekermoment een goede manier zijn om met angsten om te gaan.
Het piekerkwartiertje laat zich overigens uitstekend combineren met tip 4. Zo kun je een “piekerscrum” bijhouden. Voor sommige mensen werkt het namelijk goed om dingen waar ze over zouden willen piekeren op te schrijven, zodat ze er zeker van zijn dit niet te “vergeten” wanneer het tijd is voor het piekerkwartier.
We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: deze manieren om met je angst om te gaan helpen alleen bij relatief milde angstige gevoelens. Bij serieuze angsten die je dagelijks leven in de weg staan, schakel altijd je huisarts in.